شرط نامشروع یکی از مباحث مهم در حقوق قراردادها و قانون مدنی است که نقض آن می‌تواند موجب بطلان شرط و در مواردی حتی بطلان عقد شود. در این مقاله به بررسی ۲۷ مورد از مهم‌ترین مصادیق شرط نامشروع در قانون مدنی پرداخته شده است.

مصادیق شرط نامشروع

🔻 ۱- شرط توارث در نکاح منقطع: باطل است.

🔻 ۲- شرط عدم توارث در نکاح دائم: باطل است (ماده ۲۴۰).

🔻 ۳- شرط بر خلاف قوانین امری: باطل است.

🔻 ۴- شرط اسقاط حق حضانت به‌طور کلی: باطل است.

🔻 ۵- شرط اسقاط حق حضانت به‌طور جزئی: باطل است.

🔻 ۶- شرط اسقاط خیار تدلیس: باطل است.

🔻 ۷- شرط اسقاط خیار تعذر تسلیم: باطل است.

🔻 ۸- شرط خیار تفلیس: باطل است.

🔻 ۹- شرط اسقاط حق رجوع مرد در طلاق رجعی: باطل است.

🔻 ۱۰- شرط اسقاط حق ولایت به‌صورت کلی و جزئی: باطل است.

🔻 ۱۱- شرط اسقاط حق اقامه دعوا در مورد غیر جرایم: صحیح است.

🔻 ۱۲- شرط اسقاط خیارات به‌صورت کلی: باطل است.

🔻 ۱۳- شرط اسقاط حق شفعه به‌طور کلی: باطل است.

🔻 ۱۴- شرط عدم نزدیکی در نکاح دائم: باطل است.

🔻 ۱۵- شرط عدم نزدیکی در نکاح منقطع: صحیح است.

🔻 ۱۶- شرط سقوط تکلیف زوج به پرداخت نفقه در نکاح دائم: باطل است (ماده ۱۱۰۶).

🔻 ۱۷- شرط انفاق توسط زوج در نکاح منقطع: صحیح است (ماده ۱۱۱۳).

🔻 ۱۸- شرط عدم مهر در نکاح دائم: ماده ۱۰۸.

🔻 ۱۹- شرط عدم مهر در نکاح منقطع: باطل و مبطل است (ماده ۱۰۹۵).

🔻 ۲۰- شرط بطلان عقد نکاح در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین: شرط باطل اما نکاح و مهر صحیح است (ماده ۱۰۸۱).

🔻 ۲۱- در قرارداد هواپیمایی شرط شده که مهمانداران مونث مجرد بمانند و تصاویر آن‌ها در تبلیغات استفاده شود: عقد صحیح، شرط اول باطل، شرط دوم صحیح.

🔻 ۲۲- رهن موقت: در صورتی که مدت رهن ۵ سال تعیین شود، رهن صحیح است.

🔻 ۲۳- شرط عدم انتقال ملک توسط خریدار تا ۵ سال: شرط صحیح است.

🔻 ۲۴- فروش خانه با شرط استفاده از اتومبیل برای حمل مواد مخدر: عقد صحیح و شرط باطل.

نتیجه‌گیری

مصادیق شرط نامشروع در قانون مدنی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا رعایت آن‌ها تأثیر مستقیمی بر صحت عقد و شروط ضمن آن دارد. آگاهی از این مصادیق می‌تواند به جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی کمک کند.