مقدمه
پزشکی قانونی یکی از مهم‌ترین مراجع در رسیدگی به دعاوی کیفری و گاهی حقوقی است. نظر این مرجع می‌تواند در تعیین میزان دیه، بررسی سلامت روان یا تشخیص نوع و شدت صدمات وارده بسیار تعیین‌کننده باشد. اما آیا همیشه این نظریه نهایی است؟ آیا اگر یکی از طرفین دعوی به نظر پزشکی قانونی اعتراض داشته باشد، راهی برای پیگیری دارد؟ در این مقاله، به زبان ساده و برای عموم مردم، نحوه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی را توضیح می‌دهیم.
مهلت اعتراض به نظریه پزشکی قانونی
پس از آنکه پزشکی قانونی نظریه خود را به دادگاه ارائه داد، هر یک از طرفین دعوا (شاکی یا متهم) تنها تا یک هفته (۷ روز) فرصت دارند تا به این نظریه اعتراض کنند.
✅ مثال: فرض کنید پزشکی قانونی تشخیص می‌دهد که میزان آسیب‌دیدگی شما به حدی نیست که شامل دیه کامل شود. اگر شما با این نظر مخالف هستید، تنها ۷ روز از تاریخ اعلام رسمی این نظر فرصت دارید که اعتراض خود را به دادگاه ارائه دهید.
❌ اگر این مدت بگذرد و اعتراضی صورت نگیرد، امکان اعتراض از بین می‌رود و دادگاه نظر پزشکی قانونی را مبنا قرار می‌دهد.
هزینه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی
هزینه بررسی اعتراض، به عهده کسی است که اعتراض را مطرح می‌کند. این هزینه معمولاً شامل تشکیل جلسه کارشناسی مجدد یا معرفی به هیأت پزشکی قانونی دیگر است.
✅ مثال: اگر شما به عنوان شاکی به نظریه پزشکی قانونی درباره شدت جراحت خود اعتراض دارید، باید هزینه کارشناسی مجدد را پرداخت کنید. اگر دادگاه اعتراض شما را وارد بداند، گاهی این هزینه ممکن است از طرف مقابل گرفته شود، اما در ابتدا پرداخت آن با شماست.
آیا اعتراض فقط در خصوص دیه است؟
خیر. تصور نکنید که نظریه پزشکی قانونی فقط مربوط به دیه و جراحت‌های بدنی است. این مرجع در موضوعات گسترده‌تری نیز نظر می‌دهد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
بررسی سلامت روانی و عقلی افراد در پرونده‌های کیفری (مثلاً آیا متهم در زمان ارتکاب جرم در سلامت روان بوده یا نه؟)
-
تشخیص بارداری یا سقط جنین
-
بررسی اعتیاد یا مصرف مواد مخدر
-
تشخیص تجاوز یا آسیب‌های جنسی
در تمامی این موارد، اگر یکی از طرفین پرونده به نظریه پزشکی قانونی اعتراض داشته باشد، می‌تواند مطابق قانون درخواست بررسی مجدد کند.
✅ مثال: در یک پرونده حضانت کودک، دادگاه از پزشکی قانونی می‌خواهد نظر دهد که آیا مادر کودک دچار اختلال روانی هست یا خیر. اگر پدر کودک به این نظریه اعتراض داشته باشد، می‌تواند درخواست ارجاع مجدد برای بررسی را مطرح کند.
نحوه اعتراض چگونه است؟
برای اعتراض، باید درخواست خود را به دادگاه ارائه دهید. دادگاه در صورت پذیرش اعتراض، موضوع را به هیأت پزشکی قانونی سه‌نفره یا پنج‌نفره ارجاع می‌دهد تا نظر تخصصی و دقیق‌تری اعلام شود.
📌 نکته: این هیأت‌ها معمولاً متشکل از پزشکان متخصص در حوزه مربوطه هستند و با دقت بیشتر به بررسی پرونده می‌پردازند.
جمع‌بندی
نظریه پزشکی قانونی در بسیاری از پرونده‌های حقوقی و کیفری نقش حیاتی دارد، اما همواره قطعی و غیرقابل‌اعتراض نیست. قانون برای کسانی که احساس می‌کنند در حق آن‌ها اجحاف شده، راه اعتراض قانونی و مشخصی را در نظر گرفته است.
با آگاهی از این روند، می‌توان از حقوق قانونی خود بهتر دفاع کرد.
