جرم جعل امضا و اثر انگشت یکی از جرایم مهم در حوزه حقوق کیفری است که به دلیل ایجاد ضرر به افراد و سلب اعتماد در جامعه، مورد توجه قانون‌گذار قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی مفهوم این جرم، روش‌های ارتکاب و مجازات آن در قانون پرداخته‌ایم.
مفهوم جعل امضا و اثر انگشت
🔻 تعداد زیادی از اوراق و قراردادهای بین مردم با امضا و تعداد قابل توجهی نیز با اثر انگشت منعقد می‌شوند. معمولاً افراد توجه چندانی به اثر انگشت ندارند، زیرا احراز انتساب اثر انگشت به صاحب آن فقط با وسایل پیشرفته قابل تشخیص است.
🔻 وقتی فردی اثر انگشت شخص بی‌سواد، بیهوش، بیمار یا حتی اثر انگشت فرد سالمی را جعل کند، موجب ضرر به او و سلب اعتماد دیگران خواهد شد.
🔻 جرم جعل امضا و اثر انگشت ممکن است از طریق اوراقی که اثر انگشت فرد در آن قرار دارد، صورت بگیرد. برای مثال، ممکن است که شخصی در گذشته اثر انگشت خود را در متن یک قرارداد وارد کرده‌باشد. اگر متهم با رایانه، اثر انگشت او را اسکن و سپس با بازسازی این اثر انگشت، آن را برای یک قرارداد دیگر استفاده کند، مرتکب جرم شده است.
مجازات جرم جعل امضا و اثر انگشت
🔺️ بر اساس ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی، مرتکب این جرم به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۳ تا ۱۲ میلیون ریال محکوم می‌شود. مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، این مجازات به نصف کاهش پیدا کرده است. علاوه بر آن، این جرم به یکی از جرایم قابل گذشت تبدیل شده است.
🔻 بنابراین اگر شخصی مرتکب این جرم شود، به حبس از ۳ ماه تا یک سال محکوم می‌شود. به دلیل قابل گذشت بودن این جرم به موجب قانون جدید، متهم فقط با شکایت شاکی تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.
🔻 البته قابل گذشت بودن و کاهش مجازات این جرم فقط مربوط به مواقعی است که جعل امضا افراد غیرسیاسی صورت گرفته باشد. در صورتی که این جرم در خصوص اوراق اداری یا امضای افراد سیاسی انجام شود، مجازات آن مطابق قانون مجازات اسلامی تشدید می‌شود و جرم غیرقابل گذشت محسوب خواهد شد.
نتیجه‌گیری
جرم جعل امضا و اثر انگشت به دلیل ایجاد ضرر و سلب اعتماد، یکی از جرایم مهم در حوزه حقوق کیفری است. شناخت دقیق این جرم و آگاهی از پیامدهای قانونی آن، به پیشگیری از وقوع این تخلف و حفظ حقوق افراد کمک می‌کند.
