شرط نامشروع یکی از مباحث مهم در حقوق قراردادها و قانون مدنی است که نقض آن می‌تواند موجب بطلان شرط و در مواردی حتی بطلان عقد شود. در این مقاله به بررسی ۲۷ مورد از مهم‌ترین مصادیق شرط نامشروع در قانون مدنی پرداخته شده است.

مصادیق شرط نامشروع

🔻 1- شرط توارث در نکاح منقطع: باطل است.

🔻 2- شرط عدم توارث در نکاح دائم: باطل است (ماده ۲۴۰).

🔻 3- شرط بر خلاف قوانین امری: باطل است.

🔻 4- شرط اسقاط حق حضانت به‌طور کلی: باطل است.

🔻 5- شرط اسقاط حق حضانت به‌طور جزئی: باطل است.

🔻 6- شرط اسقاط خیار تدلیس: باطل است.

🔻 7- شرط اسقاط خیار تعذر تسلیم: باطل است.

🔻 8- شرط خیار تفلیس: باطل است.

🔻 9- شرط اسقاط حق رجوع مرد در طلاق رجعی: باطل است.

🔻 10- شرط اسقاط حق ولایت به‌صورت کلی و جزئی: باطل است.

🔻 11- شرط اسقاط حق اقامه دعوا در مورد غیر جرایم: صحیح است.

🔻 12- شرط اسقاط خیارات به‌صورت کلی: باطل است.

🔻 13- شرط اسقاط حق شفعه به‌طور کلی: باطل است.

🔻 14- شرط عدم نزدیکی در نکاح دائم: باطل است.

🔻 15- شرط عدم نزدیکی در نکاح منقطع: صحیح است.

🔻 16- شرط سقوط تکلیف زوج به پرداخت نفقه در نکاح دائم: باطل است (ماده ۱۱۰۶).

🔻 17- شرط انفاق توسط زوج در نکاح منقطع: صحیح است (ماده ۱۱۱۳).

🔻 18- شرط عدم مهر در نکاح دائم: ماده ۱۰۸.

🔻 19- شرط عدم مهر در نکاح منقطع: باطل و مبطل است (ماده ۱۰۹۵).

🔻 20- شرط بطلان عقد نکاح در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین: شرط باطل اما نکاح و مهر صحیح است (ماده ۱۰۸۱).

🔻 21- در قرارداد هواپیمایی شرط شده که مهمانداران مونث مجرد بمانند و تصاویر آن‌ها در تبلیغات استفاده شود: عقد صحیح، شرط اول باطل، شرط دوم صحیح.

🔻 22- رهن موقت: در صورتی که مدت رهن ۵ سال تعیین شود، رهن صحیح است.

🔻 23- شرط عدم انتقال ملک توسط خریدار تا ۵ سال: شرط صحیح است.

🔻 24- فروش خانه با شرط استفاده از اتومبیل برای حمل مواد مخدر: عقد صحیح و شرط باطل.

نتیجه‌گیری

مصادیق شرط نامشروع در قانون مدنی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا رعایت آن‌ها تأثیر مستقیمی بر صحت عقد و شروط ضمن آن دارد. آگاهی از این مصادیق می‌تواند به جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی کمک کند.