قرار توقیف دادرسی یکی از موضوعات مهم در حقوق آیین دادرسی مدنی است که در شرایط خاصی صادر می‌شود. این قرار زمانی رخ می‌دهد که یکی از شرایطی که موجب توقف دادرسی است، محقق گردد. در این مقاله به بررسی موارد و نکات مرتبط با قرار توقیف دادرسی پرداخته شده است.
شرایط صدور قرار توقیف دادرسی
✍ هرگاه یکی از اصحاب دعوی فوت نماید، محجور شود، یا سمت یکی از آنان که به موجب آن سمت داخل در دادرسی شده است زایل گردد، دادگاه با صدور قرار توقیف دادرسی رسیدگی را متوقف و مراتب را به طرف دیگر اعلام می‌دارد. (اگر فوت یا زوال سمت یکی از اصحاب دعوا، تأثیری در دادرسی نسبت به دیگران نداشته باشد، در این صورت، دادرسی نسبت به دیگران ادامه خواهد یافت.)
پس از تعیین جانشین و درخواست ذینفع، جریان دادرسی ادامه می‌یابد.
دیگر موارد توقف در امر دادرسی
✅ ۱ ـ در صورت توقیف یا زندانی شدن یکی از اصحاب دعوی، عزیمت به محل مأموریت نظامی یا مأموریت دولتی یا مسافرت ضروری، دادرسی متوقف نمی‌شود، ولی دادگاه مهلت کافی برای تعیین وکیل می‌دهد.
✅ ۲ ـ در صورت فوت یا محجور شدن وکیل، رویه قضایی چنین است که دادرسی متوقف نمی‌شود، بلکه دادگاه به اصحاب دعوی یا یکی از طرفین که وکیل وی فوت یا محجور شده اخطار می‌کند که وکیل دیگری اختیار نماید.
✅ ۳ ـ در اجرای مفاد ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی (مبنی بر تأمین ندادن خواهان و توقیف دادرسی تا تودیع تأمین)، قرار توقیف دادرسی صادر می‌گردد.
نکات مهم
✅ الف ـ پس از صدور قرار توقیف دادرسی و توقیف آن، هر عملی که پس از تاریخ صدور قرار و قبل از تعقیب جدید در پرونده واقع شود، معتبر نیست و قائم‌مقام قانونی متوفی یا محجور می‌تواند نسبت به آن در مرجع بالاتر اعتراض نماید.
✅ ب ـ توقیف دادرسی مانع از تعلق خسارت تأخیر تأدیه در مدت توقیف نمی‌باشد، مگر در خصوص فوت خوانده که تاریخ محاسبه‌ی خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ صدور حکم به نفع مدعی محاسبه می‌گردد.
نتیجه‌گیری
قرار توقیف دادرسی ابزاری قانونی برای مدیریت شرایطی است که در جریان دادرسی اختلال ایجاد می‌کند. آگاهی از شرایط و نکات مربوط به این قرار، برای تمامی فعالان حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار است.
